Slimme stad
Een slimme stad (smart city) is een stad waarbij informatietechnologie en het internet der dingen gebruikt worden om de stad te beheren en te besturen. Hierbij gaat het zowel om de administratie als om de voorzieningen zoals bibliotheken, ziekenhuizen, het transportsysteem en de nutsvoorzieningen. Doel van een slimme stad is de levenskwaliteit te verhogen door de stad efficiënter te organiseren en de afstand tussen de inwoners en het bestuur te verkleinen. Alle onderdelen van de stad zijn verbonden via een netwerk van sensoren, internet en hoogstaande technologische apparaten met als motor het internet der dingen. Dit maakt niet alleen een beter bestuur mogelijk, maar laat het bestuur ook toe om de inwoners in de gaten te houden, wat meteen de keerzijde is van de smart city.
Ontstaan
Het concept is ontstaan door de techindustrie. Doordat steden aan de basis liggen van economische ontwikkeling en dit in combinatie met de technologische revolutie is de slimme stad een goudmijn met een miljardenomzet.
Utopie en dystopie tegelijk
Een slimme stad heeft talloze voordelen maar er zijn ook nadelen aan verbonden. Een stad waarin alles verbonden is met elkaar klinkt goed. Maar is het wel ethisch verantwoord om de macht te leggen bij een aantal technologische bedrijven? Dit is een vraag die veel voorkomt in de media. Een slimme stad is goed voor de economie en kan het leven vergemakkelijken maar het is ook een utopie en kan omslaan in een dystopie. Dit komt doordat de mensen het gevoel zullen krijgen dat ze in een bigbrothermaatschappij leven. Over deze kwestie zijn verschillende meningen.
Nederlandse proeftuin voor 5G
Begin 2017 is er in Noord-Groningen gestart met een proeftuin om 5G-toepassingen te testen. De thema’s van de 5 pilots zijn: landbouw, zorg, energie, verkeer & logistiek en leefomgeving. Zij testen niet de techniek, maar wat je ermee kunt doen. Zoals het gebruik voor drones, virtual/augmented reality, allerlei toepassingen met internet of things, zelfrijdende auto’s en slimme ambulances. Om de techniek verder te kunnen ontwikkelen, willen de fabrikanten namelijk nu al weten wat de markt en gebruikers later met 5G gaan doen. Het onderwerp gezondheid wordt nergens genoemd.
De initiatiefnemer van 5Groningen is de Economic Board Groningen. Zij geven zelf aan dat zij met name de economische groei willen aanjagen, zij hebben dus geen gezondheidsbelangen. Zij werken in de proeftuin samen met deze partners: KPN, Agentschap Telecom, Vodafone, Ericsson, TNO, Huawei, Rijksuniversiteit Groningen, SURF (ICT in onderwijs) en Hanzehogeschool Groningen. 5Groningen organiseert regelmatig bijeenkomsten, de presentaties zijn op hun website gepubliceerd. Daarnaast brengen zij regelmatig een nieuwsbrief uit. Helaas blijkt hieruit dat er nog steeds geen enkele aandacht is voor de effecten op de gezondheid van mensen, dieren en de natuur.
Thema’s
Er zijn zeven thema’s binnen 5Groningen:
Het in Groningen gevestigde TVILIGHT heeft slimme producten voor slimme steden: https://tvilight.com/nl/onze-filosofie/
Groningen en Huawei tekenen Smart City overeenkomst
De stad Groningen tekent een overeenkomst met ICT-dienstverlener Huawei om de implementatie van de Smart City concepten van het bedrijf te verkennen. De Memorandum of Understanding (MoU) is getekend door Huawei, Groningen stadsbestuur en het Universitair Medisch Centrum Groningen (een van de grootste medische centra in Europa) aan het einde van de Huawei European Smart City Summit die vandaag werd gehouden in Amsterdam. De MoU is een mijlpaal voor alle partijen om gezamenlijk de mogelijkheden te verkennen om van Groningen een Smart City te maken. https://www.dutchitchannel.nl/news/45006/groningen-en-huawei-tekenen-smart-city-overeenkomst
Groningen als Europees voorbeeld van ‘Smart City’: Wallage naar congres in Edinburgh
Burgemeester Jacq. Wallage is een van de sprekers tijdens de conferentie ‘Creating smarter cities’ die van 2 tot en met 4 maart 2009 in Edinburgh (Schotland) plaatsvindt. Onderwerp van de conferentie is de elektronische dienstverlening in Europees perspectief. Groningsen is op meerdere fronten actief als ‘smart city’, zoals met het project ‘Draadloos Groningen’https://www.gic.nl/economie/groningen-als-europees-voorbeeld-van-smart-city-wallage-naar-congres-in-edinburgh
Smart Campus Zernike
Wat houdt het project in?
De Campus heeft vergelijkbare problemen als steden en regio’s. Hoe kan de beschikbare fysieke ruimte efficiënter, flexibeler, multifunctioneler en duurzamer ingezet worden is daarbij de centrale vraag. De eerste oriënterende studie naar de SMART-Campus door het Parkmanagement Zernike en de Hanzehogeschool voor Technologie was in eerste instantie gericht op het inzetten van sensoren op het terrein. Maar tijdens dit proces zijn ze er steeds meer achter gekomen dat het niet alleen de techniek is waarop moet worden geïnnoveerd, maar ook de omgeving en cultuur waarbinnen het gebruikt gaat worden. Om een SMART-City te worden is het dus noodzakelijk om te beginnen vanuit de gemeenschap en in een dialoog met de omgeving te komen. Zo ontdekt men de urgenties en behoeften en kan het huidige gebruik van de ruimte geëvalueerd worden. Het is relevant om uit te vinden hoe het mogelijk is de gebruikers van een SMART-omgeving een actievere rol in het ontwerpen van de ruimtes en diensten te geven met nieuwe methoden. Dit is wat dit project beoogt. https://regiogroningenassen.nl/projecten/smart-campus-zernike/
Groningen aims to build world’s largest smart grid
08 May 2016
by Steve Hoare
The Dutch city of Groningen has launched a project to create the world’s biggest smart grid for up to 100,000 households.
Project Floor builds on foundations laid by the city’s PowerMatching City field trial of 42 houses in 2011-2013.
“We are now looking to create a large-scale smart grid in Groningen to connect 10,000 to 100,000 households. Much larger and much more ambitious than PowerMatching City,” said Eelko Steenhuis, Strategic Advisor for Economic Affairs at the City of Groningen. https://cities-today.com/groningen-appeals-for-partners-to-build-worlds-largest-smart-grid/
The front seat
The City of Groningen has been acknowledged by the EU to take the front seat in the energy transition and lead by example through their communal energy project. A major funding of EUR 7.6 million has now been rewarded to Groningen’s project in which the municipality, the business community, educational institutes, housing corporations and citizens cooperate in building the ‘Smart City & Community of the future’. The project is part of the city’s ambition to become a zero-emission city by the year 2035. New Energy Coalition is one of the partners in the project.
CO2-neutraal in 2035
Groningen heeft de ambitie om in 2035 een slimme CO2-neutrale stad te zijn. Veel eerder dan de rest van Nederland en Europa. Groningen zet al een slimme wijkaanpak en innovatieve oplossingen in om wijken energieneutraal of -positief te maken.
Erkenning
Wethouder Joost van Keulen van economische en internationale zaken: “Het aanwijzen als koploper en de bijbehorende subsidie is een geweldige erkenning voor de internationale leiderspositie van Groningen en zal ons veel internationale aandacht opleveren. Daarnaast zitten er in de oplossingen en technologie die wij gebruiken volop mogelijkheden voor werkgelegenheid en export.” Wethouder duurzaamheid Mattias Gijsbertsen: “Groningen investeert volop in de energietransitie. De aanwijzing als Europees koploper geeft aan dat we de goede dingen aan het doen zijn. Door onze voorbeeldfunctie kunnen andere Nederlandse én Europese steden hier nu ook van leren en van profiteren.” https://www.newenergycoalition.org/en/eu-chooses-groningen-to-take-lead/
Over Agenda Stad
Agenda Stad is de samenwerking van het Rijk, steden en stakeholders gericht op het versterken van groei, innovatie en leefbaarheid van Nederlandse steden.
Wereldwijd staan steden voor een aantal flinke nieuwe uitdagingen, zoals energietransitie, klimaatverandering en gezond stedelijk leven. Slimme steden, de winnaars van morgen, slagen erin de economische voordelen van de stad op een intelligente wijze te koppelen aan deze grote maatschappelijke uitdagingen.
Steden zijn internationaal ook steeds scherper (?) met elkaar in concurrentie. Internationaal zal Nederland alleen een rol van betekenis kunnen blijven spelen als we de slagkracht van ons stedennetwerk, van dicht bij elkaar gelegen kleinere steden, zo goed mogelijk weten te versterken en benutten.
City Deals
Publiek private samenwerking
Met Agenda Stad hebben steden, rijksoverheid samen met maatschappelijke partners zich gecommitteerd om groei, leefbaarheid en innovatie in het Nederlandse en Europese stedennetwerk te bevorderen. Dit doen we door het sluiten van City Deals rond concrete, stedelijke transitie-opgaven. Hierin werken ambitieuze partners uit de steden, publiek en privaat, samen met de rijksoverheid aan nieuwe oplossingen, waarbij bestaande praktijken en financieringsmodellen ter discussie staan. Samenwerking tussen stedelijke regio’s is daarbij cruciaal.
innovatie
City Deals zijn het middel om de doelstelling van Agenda Stad te halen: het versterken van groei, innovatie en leefbaarheid in de Nederlandse steden. In City Deals worden concrete samenwerkingsafspraken tussen steden, Rijk, andere overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties verankerd. Die deals moeten leiden tot innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken en/of maatregelen bevatten om het economisch ecosysteem van de stedelijke regio(’s) te versterken. Het streven is om ambitieuze en krachtige spelers in het stedelijk netwerk te verbinden. City Deals beogen daarmee ook nieuwe vormen van samenwerking tot stand te brengen waarmee stedelijke opgaven op een efficiënte manier worden geadresseerd. Steden bepalen zelf, in overleg met de betrokken departementen, de opgave die in iedere City Deal geadresseerd wordt. Hiernaast vindt u een overzicht van de City Deals in idee fase, ontwikkeling en uitvoering. Gebruik de filters om op de kaart te filteren. U kunt zoeken op een van de 11 thema’s, op steden of op City Deals zelf. Onder de kaart vindt u een overzicht van alle deals. https://agendastad.nl/city-deals/
Overheid drukt ‘City Deals’ door zonder enige vorm van democratie
Gemeentebesturen in tientallen Nederlandse steden hebben met de overheid, commerciële bedrijven en maatschappelijke instanties zogenaamde ‘City Deals’ gesloten. Het zijn afspraken om voor groei, innovatie en leefbaarheid in steeds ‘slimmere steden’ te zorgen, stellen de initiatiefnemers. Aan inwoners is echter nooit iets gevraagd. “Partijen zijn deze City Deal onderling overeengekomen, zonder transparant te zijn naar inwoners over de inhoud en doelstelling ervan”, stelt Carlo Fiscalini, gemeenteraadslid voor Nieuw Democratisch Zeist.
C40 is een wereldwijd netwerk van burgemeesters van ’s werelds toonaangevende steden die verenigd zijn in actie om de klimaatcrisis het hoofd te bieden.
Burgemeesters van C40-steden zetten zich in voor een inclusieve, wetenschappelijk onderbouwde en collaboratieve aanpak om hun eerlijke deel van de uitstoot tegen 2030 te halveren, de opwarming van de aarde te helpen beperken tot 1.5 ° C en gezonde, rechtvaardige en veerkrachtige gemeenschappen op te bouwen. C40 ondersteunt burgemeesters om dit te doen door:
- Verhoging van de klimaatambitie door middel van steun voor het klimaatactieplan van 1,5 °C, versnellers met een grote impact en bevordering van innovatie.
- Bouwen aan rechtvaardige en bloeiende gemeenschappen via wereldwijde en regionale programma’s.
- Bouwen aan een wereldwijde beweging door middel van robuuste internationale belangenbehartiging en diplomatie.
- Opschaling van klimaatactie en uitwisseling van beste praktijken in sectoren met een grote impact.
The Open Society Foundations, founded by George Soros, are the world’s largest private funder of independent groups working for justice, democratic governance, and human rights.
George Soros, the founder of the Open Society Foundations, began his philanthropic work in 1979, funding scholarships for Black African university students in South Africa and for East European dissidents to study in the West. Today, his Foundations fund groups and projects in more than 120 countries. https://www.c40.org/funders-partners/
Gezamenlijke belangenbehartiging voor 41 grote steden (G40 niet C40)
Het G40-stedennetwerk is het netwerk van 41 (middel)grote steden in ons land, die elkaar vinden in de stedelijke vraagstukken waar de leden van het netwerk voor staan.
Het belangrijkste doel van het G40-stedennetwerk is het behartigen van de gezamenlijke belangen van de G40-steden op diverse beleidsterreinen richting kabinet, Eerste en Tweede Kamer en ministeries. De verschillende beleidsterreinen zijn binnen het netwerk ondergebracht in drie pijlers: de Sociale Pijler, de Pijler Economie en Werk en de Fysieke Pijler. Iedere pijler heeft een werkprogramma. https://www.g40stedennetwerk.nl/
Smart Cities
Meer samenwerking tussen steden, oplossingen sneller opschalen en een gezamenlijke investeringsagenda met Rijk en provincie. Dat zijn de voornaamste conclusies uit het onderzoek onder de 40 grote steden naar slimme toepassingen en digitale technieken die zij toe passen bij het behalen van de overheidsdoelstellingen op gebied van wonen, klimaat, mobiliteit en energietransitie. Op donderdag 24 september overhandigde Wim Willems, wethouder Gemeente Apeldoorn namens de G40 themagroep Smart Cities het adviesrapport aan Paul Depla, burgemeester van Breda en voorzitter van het Stedennetwerk G40. https://www.g40stedennetwerk.nl/nieuws/rijk-en-gemeenten-moeten-samen-bouwen-aan-slimmere-steden
Smart City strategie
In 2016 is in opdracht van het kabinet de NL Smart City strategie opgesteld. Dit thema heeft het Stedennetwerk G40 omarmd vanwege de mogelijkheid om met innovatieve oplossingen uit de digitale wereld maatschappelijke vraagstukken aan te pakken, zoals op het gebied van klimaat (reductie CO₂-uitstoot, fijnstof, stikstofdepositie, etc.), mobiliteit, energietransitie en op sociaal vlak. Uit de inventarisatie blijkt dat er inmiddels ruim 400 initiatieven en projecten zijn in de 40 grote gemeenten (100.000+ gemeenten). Maar ook dat het wiel regelmatig opnieuw wordt uitgevonden en goed werkende oplossingen niet of niet snel genoeg worden opgeschaald naar een regionaal of landelijk niveau. https://www.g40stedennetwerk.nl/nieuws/rijk-en-gemeenten-moeten-samen-bouwen-aan-slimmere-steden
Lees:
- het rapport Smart cities in de G40. Overzicht versnellers en knelpunten en advies (pdf, 3 MB)
Digitalisering als nieuwe kans. Digitalisering creëert nieuwe kansen en heeft daarmee de potentie om bij te dragen aan het welzijn en welvaart van onze inwoners. De huidige digitale revolutie is te vergelijken met de eerdere industriële revoluties. Dit zal leiden tot nieuwe welvaart en werkgelegenheid. Daarnaast geeft het de overheid veel meer mogelijkheden om problemen op te lossen.
Over het rapport
Dit rapport is het resultaat van de wens om Smart City toepassingen binnen de G40 gemeenten te inventariseren. Het G40-stedennetwerk is het netwerk van 40 Nederlandse steden, met gezamenlijk in totaal 5 miljoen inwoners, die elkaar vinden in stedelijke vraagstukken. Het doel van het stedennetwerk is belangenbehartiging en kennisuitwisseling. Het netwerk biedt daarvoor een breed platform tussen de steden onderling en geeft ruimte aan kennisdeling met partners op de diverse
beleidsterreinen
De bouwopgave en het behalen van klimaatdoelen
Zowel uit de gesprekken die de heer Willems als themagroepvoorzitter Smart Cities heeft gevoerd met zijn collega-wethouders, als uit de validatiegesprekken rond dit onderzoek en uit de aangeleverde gegevens, komt naar voren dat gemeenten zich voor complexe, met elkaar samenhangende opgaven gesteld zien. Het gaat daarbij om de volgende zaken. De bouwopgave en de bijbehorende (wegen)infrastructuur, die nodig is
voor de extra vervoersbewegingen, die dat oplevert in samenhang met nieuwe vormen van mobiliteit. Het behalen van klimaatdoelen (reductie van CO2 uitstoot en stikstofdepositie, fijnstof, etc.) en daaraan gerelateerde energietransitie (kolen- en aardgasvrij). Maar ook zaken als digitalisering van de samenleving
waarin niet iedereen zomaar meekomt. Daarnaast kost de COVID-19 situatie de gemeenten veel hoofdbrekens en leidt het tot een grote druk op de gemeentelijke budgetten
Drie miljoen woningen van het aardgas af
Klimaatneutraal en volledig circulair. Dat is het doel van Nederland en de G40-steden in 2050. De uitwerking van het Klimaatakkoord en de invulling van het nationale uitvoeringsplan Circulaire Economie zijn voor de steden belangrijk. Het betekent onder andere dat ruim drie miljoen woningen van het aardgas af moeten; zo’n 3.000 per G40-stad per jaar. Deze opgave realiseren G40-steden samen met inwoners, bedrijven, netbeheerders en woningcorporaties. https://www.g40stedennetwerk.nl/themagroep/duurzaamheid
sociaal-preventieve aanpak
- Het besef is gegroeid dat ondermijning een groot maatschappelijk probleem is. De aanpak vergt een langjarige aanpak en lange adem waarbij ingezet wordt op het terugdringen van de internationale rol van Nederland op de drugsmarkt, het versterken van de strafrechtketen, maar ook op een sociaal-preventieve aanpak en het wegnemen van de voedingsbodem voor ondermijning in de samenleving. https://www.g40stedennetwerk.nl/nieuws/herstel-en-perspectief-tijden-van-transitie
Omgevingswet
Het werken mét de Omgevingswet en het totaal van de opgaven waar we als gemeenten in samenhang uitvoering aan gaan geven, alle aanleiding geeft om daarin samen op te trekken.
Focus van de themagroep is het delen van kennis en ervaringen en het bundelen van krachten voor wat betreft beïnvloeding wetgeving. We zoeken daarin samenwerking op inhoud met aangrenzende themagroepen Duurzaamheid, Slimme Verstedelijking, Wonen, Economie en Interbestuurlijke samenwerking.
https://www.g40stedennetwerk.nl/themagroep/leefomgeving-en-stedelijke-transformatie
Omgevingswet = Onteigeningswet ( Rypke Zeilmaker)
De omgevingswet werd in 2016 opgesteld, nadat de 2030 Agenda was afgekondigd in 2015, en moet van de ambtenarij in 2022 in werking treden. Sustainable Development (‘duurzame ontwikkeling’) is letterlijk de inzet van wettekst, dus VN-technocrati van Brundtland cs. Daartoe heb ben ze ter verkoop van hun onteigeningswet van de publieke ruimte ‘mijlpalen’ opgesteld in een roodmep. De twee hoofdpunten:
- legalisering van het volbouwen van natuur ten gunste van de UBO’s, Tristate City (SDG 9,11)en de windmolenmaffia (SDG 13)
- digitalisering van de overheid en besluitvorming (SDG 8 en 9) https://www.interessantetijden.nl/2021/05/17/omgevingswet-onteigeningswet-great-reset-2030-agenda/
Slim duurzaam verstedelijken
Nederlandse steden staan voor grote opgaven: er moeten voor 2030 – voornamelijk binnenstedelijk – 900.000 woningen worden gebouwd, tegelijkertijd zijn de milieudoelstellingen stevig: 55 procent afname CO₂ en 50 procent NOx-reductie. Dat lukt alleen als we daarbij de kansen die digitalisering en technologisering bieden, benutten. Dus als we slim duurzaam verstedelijken https://www.g40stedennetwerk.nl/themagroep/slimme-duurzame-verstedelijking-en-mobiliteitsvernieuwing
Tansities
De maatschappelijke opgaven voor de overheden zijn uitdagend (duurzaamheidstransities, zorg, onderwijs, kansenongelijkheid, e.d.). De opgaven zijn ook uitdagend omdat de huidige transformatieve tijd, waarin de politieke partijen moeten opereren, ingewikkeld, verwarrend, onrustig en veeleisend is. Maar paradoxaal genoeg maakt juist de onrustige, onzekere en ongemakkelijke tijd de noodzakelijke verandering mogelijk. Daarbij is de rol van de overheid onmisbaar. Goede bestuurders en goed bestuur doen en nu meer dan ooit toe. https://www.g40stedennetwerk.nl/nieuws/herstel-en-perspectief-tijden-van-transitie
Siemens heeft Smart City business cases
Siemens heeft een Smart City specifieke methode ontwikkeld dat het
mogelijk maakt om Smart City business cases beter op te bouwen en
te testen. Het 18 maanden durende onderzoeksprogramma is in
samenwerking met vijf Europese steden uitgevoerd om het
beschikbare rendement vast te stellen en manieren te vinden om een
meer solide business case voor investeringen te vormen.
Ruimte voor Jou
Onder de noemer ‘Binnenstad 050 – ruimte voor jou’ werkt de gemeente Groningen, samen met veel betrokkenen, aan een grote hoeveelheid projecten die de binnenstad de komende jaren nog aantrekkelijker maken.
Begin 2016 heeft de gemeenteraad de binnenstadsvisie Bestemming Binnenstad vastgesteld. Dit is een document vol ambities en ideeën om de binnenstad van Groningen klaar te maken voor de toekomst. Aan de binnenstadsvisie is een uitvoeringsprogramma gekoppeld. Deze omvat zo’n 50 projecten onder de noemer Ruimte voor Jou, allen met als doel een aantrekkelijke, toegankelijke, veilige en bereikbare binnenstad voor iedereen. https://ruimtevoorjou.groningen.nl/
- Verkeerstromen regelen
- Meten van lucht, water en temperatuur
- Slimme afvalverzameling
- Veiligheid van inwoners.
“Steden staan in de frontlinie van de energietransitie en het streven naar duurzamere stedelijke mobiliteit wordt sterk ondersteund door de Europese Commissie. Met deze campagne als onderdeel van de Mobility Week delen de projecten hun slimme oplossingen voor steden, de particuliere industrie en burgers om zich door te laten inspireren”, zegt Jens Bartholmes, beleidsmedewerker bij de Europese Commissie en contactpunt voor de grote Smart City-projecten. https://replicate-project.eu/smart-cities-celebrate-the-european-mobility-week-with-the-hashtag-wemovesmart/
De kaart hiernaast is hier te vinden >> https://experience.arcgis.com/experience/6181c73207044de292e235bc2d116304/page/Sensorenregister/?views=Kaart
Zero-emissie
Vanaf 1 januari 2025 krijgen ongeveer 30 steden een zero-emissiezone. Vanaf die datum zijn bestel- en vrachtauto’s alleen nog welkom als zij rijden op elektriciteit of waterstof, dus zonder uitstoot van CO2. Werk jij als ondernemer wel eens in de binnenstad? Iets afleveren of een project in de binnenstad? Dan krijg jij hier mogelijk mee te maken.
https://www.opwegnaarzes.nl/bedrijven
KPN koploper
Nederland staat voor een groot aantal maatschappelijke uitdagingen op gebied van mobiliteit, veiligheid, milieu, energietransitie en duurzaamheid. Al deze vraagstukken hebben met elkaar gemeen dat hun oplossing de betrokkenheid van meerdere partijen vereist, ook buiten de overheid. Smart City-projecten zijn dé manier om de vereiste samenwerking op gang te brengen. Wat verstaan we onder een Smart City, wat zijn de voordelen van zo’n slimme stad en hoe kan het beter? Dat maakt dit artikel aan de hand van enkele Nederlandse voorbeelden duidelijk.https://www.kpn.com/zakelijk/blog/smart-cities-in-nederland-voorbeelden-voordelen-en-verbeterpunten.htm
Toolbox Klimaatbestendige Stad
Welke klimaatadaptatiemaatregelen zijn effectief? Welke plek is geschikt voor die maatregelen? En wat kosten die maatregelen? Met de Toolbox Klimaatbestendige Stad(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) (TKS) kun je tientallen adaptatiemaatregelen verkennen voor je wijk, straat of terrein.https://klimaatadaptatienederland.nl/hulpmiddelen/overzicht/toolbox-ks/